کلرفنیرامین (Chlorpheniramine) یا کلرفنامین (Chlorpheniramine) نوعی آنتی هیستامین قوی است که برای درمان علائم آلرژی و حساسیت نظیر عطسه، سرفه، آب ریزش بینی، احتقان بینی، اشک ریزی، خارش چشم، التهاب سینوسها، گلو درد، خارش و قرمزی پوست، گرفتگی گوش، سردرد، تنگی نفس و خسخس سینه استفاده میشود. این دارو مشابه سایر داروهای آنتی هیستامین پس از ورود به بدن عملکرد هیستامین را مختل کرده و به این شکل علائم آلرژی را از بین میبرند. البته بهتر است قرص و شربت کلرفنیرامین را فقط با تجویز پزشک مصرف کنید تا از ایجاد عوارض جانبی آن نظیر خواب آلودگی، گیجی و خشکی دهان جلوگیری کنید. در ادامه با مجله اینترنتی لیلیمگ همراه شوید تا شما را با مواردمصرف، روش مصرف، عوارض، تداخل دارویی و نکات احتیاطی در مصرف داروی كلرفنيرامين آشنا خواهیم کرد.
کلرفنیرامین یک آنتی هیستامین قوی است که برای درمان علائم حساسیت فصلی یا دائمی، درمان التهاب مخاط بینی، درمان التهاب آلرژیک ملتحمه چشم و درمان سرفه آلرژیک در کودکان و بزرگسالان تجویز میشود. به علاوه این دارو برای درمان آبریزش بینی، عطسه، خارش و آبریزش چشم ناشی از آلرژی، سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده میشود (منبع). همچنین داروی کلرفنیرامین برای از بین بردن خارش ناشی از آبله مرغان نیز مصرف میشود.
فارماکوکینتیک و مکانیسم اثر کلرفنیرامین
آلرژی یا حساسیت نوعی واکنش طبیعی بدن به برخی عوامل حساسیتزا نظیر گرده گیاهان، مواد شیمیایی و آلودگی هوا است. زمانی که این عوامل از طریق پوست یا سیستم تنفسی وارد بدن میشود، سیستم ایمنی بدن آنها را خطرناک تشخیص داده و با ترشح مادهای به نام هیستامین در جریان خون به آنها واکنش نشان میدهد. با توجه به عامل حسیاستزا میتوان حساسیت یا آلرژی را به انواع مختلفی نظیر حساسیت به مواد غذایی، حساسیتهای فصلی، حساسیت دارویی و حساسیت به برخی حشرات تقسیم بندی کرد.
مکانیزم اثر کلرفنیرامین به این شکل است که با مهار گیرندههای H1 از جذب هیستامینها در این گیرندهها جلوگیری میکند و به این ترتیب اثرات آلرژیک هیستامین را از بین میبرد. بنابراین این دارو به صورت مستقیم در ترشح هسیتامین دخالتی ندارد و صرفا جذب آنها به گیرندههای سلولی در مجاری تنفسی و سایر نقاط بدن را مختل میکند. در ضمن در نظر داشته باشید که مکانیزم اثر این دارو با داروهای ضدسرفه نظیر شربت دکسترومتورفان متفاوت است و به همین دلیل مصرف آن باید با تجویز پزشک باشد. داروی كلرفنيرامين از راه گوارش به خوبی جذب میشود. البته مصرف دارو با غذا جذب آن را به تاخیر میاندازد. این دارو انتشار وسیعی در بدن ندارد و در کبد و سلولهای مخاطی گوارشی متابولیزه میشود. در نهایت دارو عمدتا از طریق ادرار دفع میشود. جدول زیر فارماکوکینتیک كلرفنيرامين را نشان میدهد:
روش مصرف
شروع اثر
اوج اثر
مدت اثر
خوراکی
15 تا 30 دقیقه
1 تا 2 ساعت
4 تا 6 ساعت
دوز و نحوه مصرف دارویكلرفنيرامين
داروی كلرفنيرامين در اشکال مختلفی شامل شربت، قرص و آمپول تولید و تجویز میشود. معمولا از قرص كلرفنيرامين برای بزرگسالان و از شربت كلرفنيرامين برای کودکان استفاده میشود. به علاوه آمپول كلرفنيرامين نیز در موارد حساسیت شدید تزریق میشود. بهتر است این دارو را با نظر و تجویز دکتر به صورت روزانه مصرف کنید. دوز روزانه و روش مصرف داروی كلرفنيرامين به شرح زیر است.
قرص كلرفنيرامين برایحساسیت فصلی و دائم در بزرگسالان
در افراد بزرگتر از 12 سال:
روش اول: یک عدد قرص كلرفنيرامين 4 میلیگرم هر 4 یا 6 ساعت
روش دوم: یک عدد قرص آهسته رهش كلرفنيرامين 8 یا 12 میلیگرم دو یا سه بار در روز
روش سوم: تزریق یک دوز 5 تا 40 میلیگرمی از آمپول كلرفنيرامين به صورت عضلانی، وریدی یا زیرجلدی. نوع تزریقی در موارد حساسیت شدید استفاده میشود.
حداکثر مقدار مجاز: حداکثر دوز روزانه كلرفنيرامين در بزرگسالان 24 میلیگرم است.
شربت كلرفنيرامين برای حساسیت در کودکان
در کودکان 6 تا 11 سال:
دو میلیگرم شربت كلرفنيرامين هر 4 یا 6 ساعت
حداکثر مقدار مجاز: حداکثر دوز روزانه كلرفنيرامين در این گروه 12 میلیگرم است.
در کودکان 2 تا 5 سال:
روش اول: یک میلیگرم شربت كلرفنيرامين هر 4 یا 6 ساعت
روش دوم: تزریق آمپول كلرفنيرامين با دوز 87.5 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن کودک هر 6 ساعت. نوع تزریقی كلرفنيرامين در موارد آلرژی شدید تجویز میشود.
حداکثر مقدار مجاز: حداکثر دوز روزانه كلرفنيرامين در این گروه 6 میلیگرم است.
در کودکان یک تا 2 سال:
یک میلیگرم شربت كلرفنيرامين هر 12 ساعت
برای آشنایی بیشتر با این دارو و نحوهی مصرف آن، ویدئوی زیر را تماشا کنید:
نکات مهم در مصرفكلرفنيرامين
در زمان مصرف داروی كلرفنيرامين به موارد زیر توجه داشته باشید:
شربت كلرفنيرامين را دور از نور خورشید نگهداری کرده و از یخ زدن آن جلوگیری کنید.
از جویدن قرص آهسته رهش كلرفنيرامين پرهیز کرده و آن را ببلعید.
به هیچ عنوان دوز داروی تجویزی را دو برابر نکنید. حتی اگر نوبت قبلی دارو را فراموش کرده باشید.
در صورت ایجاد مشکلات گوارشی میتوانید كلرفنيرامين را همراه با غذا، آب یا شیر مصرف کنید.
در صورت برطرف شدن علائم حساسیت میتوانید مصرف دارو را قطع کنید.
عوارض جانبی كلرفنيرامين در سالمندان بیشتر است. به همین جهت در این موارد دوز دارو کاهش مییابد.
خواب آلودگی، گیجی و تاری دید یکی از عوارض جانبی قرص كلرفنيرامين است. در صورت بروز این عوارض از رانندگی و کارهای پرخطر پرهیز کنید.
ممکن است در دوره مصرف قرص كلرفنيرامين دچار سردرد شوید. در این موارد مصرف مایعات را افزایش داده و در صورت ادامه یافتن سر درد به پزشک مراجعه کنید.
مصرف قرص و شربت كلرفنيرامين باعث حساسیت پوست بدن به نور میشود. به همین جهت در دوره مصرف این دارو از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
در صورت بروز ناراحتی معده، مشکل در ادرار کردن و حساسیت روحی در طول مصرف قرص یا شربت كلرفنيرامين به پزشک مراجعه کنید.
مصرف طولانی مدت كلرفنيرامين و سایر داروهای آنتی هیستامین باعث خشکی دهان و ایجاد بیماریهای دهان و دندان میشود.
مصرف داروی كلرفنيرامين را 4 روز قبل از تستهای تشخیصی پوست قطع کنید.
روش نگهداریكلرفنيرامين
داروی كلرفنيرامين را در دمای اتاق (بین دمای 15 تا 30 درجه سانتیگراد) و به دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری کنید. از نگهداری این دارو در حمام پرهیز کرده و حتما آن را در یک ظرف دربسته قرار دهید. از قرار دادن شربت كلرفنيرامين در فریزر پرهیز کرده و همچنین دارو را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگهدارید (منبع).
پیشنهاد میکنیم از ابزارهای مخصوص نگهداری قرص یا دارو برای نگهداری و یادآوری زمان مصرف اشکال مختلف داروی كلرفنيرامين استفاده کنید. برای مشاهدهی مدلهای مختلف و خرید این محصولات از لینک زیر استفاده کنید:
موارد احتیاطكلرفنيرامين
در صورت داشتن بیماریها و مشکلات سلامتی زیر، قبل از مصرف داروی كلرفنيرامين با پزشک خود مشورت کنید:
پرکاری تیروئید
بیماری های قلبی عروقی
مشکلات کلیوی
فشار خون بالا
آسم برونشیال
بزرگ شدن پروستات
زخم های گوارشی تنگ کننده
انسداد گردنه مثانه و مشکل در ادرار کردن
افزایش فشار داخل چشم
بارداری و شیردهی
موارد منع مصرفكلرفنيرامين
در صورت وجود برخی از بیماریها و مشکلات سلامتی، مصرف داروی كلرفنيرامين برای شما ممنوع است و در صورت استفاده از این دارو احتمال بروز عوارض خطرناکی وجود دارد. موارد منع مصرف كلرفنيرامين شامل موارد زیر است:
در زمان حملات حاد آسمی
مصرف کلرفنیرامین در بارداری
داروی كلرفنيرامين با توجه به طبقهبندی FDA آمریکا در گروه B برای مصرف در دوران بارداری قرار دارد. در مورد تاثیر داروهای گروه B در دوران بارداری نتایج قطعی گزارش نشدهاست. در واقع تاثیر داروی كلرفنيرامين بر زنان باردار با نتایج آزمایشگاهی متفاوت است و یا شواهد قطعی برای بیخطر بودن مصرف قرص کلرفنیرامین در بارداری وجود ندارد. به همین دلیل بهتر است با احتیاط کامل و پس از مشورت با پزشک این دارو را مصرف کنید.
مصرف قرص و آمپولكلرفنيراميندر شیردهی
قرص كلرفنيرامين در شیر مادر ترشح شده و از این طریق به نوزاد منتقل میشود. به همین دلیل مصرف كلرفنيرامين در دوران شیردهی ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی نظیر تشنج برای نوزاد شود.
همچنین مصرف آمپول كلرفنيرامين (با نام تجاری آمپول هیستادیک) در دوران شیردهی خطرناک است و عوارض مشابه با قرص دارد. به همین دلیل معمولا توصیه میشود که داروی كلرفنيرامين در شیردهی مصرف نشود. برای کسب اطلاع بیشتر میتوانید با پزشک مشورت کنید.
مصرف شربتكلرفنيراميندر نوزادان و کودکان
مصرف داروی كلرفنيرامين در کودکان ممکن است باعث تحریک پذیری کودک شود. به همین جهت به هیچ عنوان به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک از شربت كلرفنيرامين در کودکان استفاده نکنید.
عوارض جانبیكلرفنيرامين
مصرف غیراصولی و بدون مشورت پزشک داروی كلرفنيرامين، ممکن است مشابه سایر داروهای شیمیایی عوارض مختلفی برای شما به همراه داشته باشد از جمله:
سیستم اعصاب مرکزی: خواب آلودگی، تحریک پذیری و تشنج
قلبی: افت فشار خون، تپش قلب و پایین آمدن نبض
گوارشی: خشکی دهان، یبوست و درد شکمی
دستگاه ادراری تناسلی: احتباس ادرار و ناتوانی در ادرار کردن
پوستی: سوزش، راش پوستی، کهیر و رنگ پریدگی
سایر عوارض: غلیظ شدن ترشحات و خلط
برخی از عوارض جانبی داروی كلرفنيرامين جدیتر از سایر موارد هستند و در صورت مشاهده، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. این عوارض عبارتند از مشکلات در بینایی و مشکل در ادرار کردن (منبع).
علائم مسمومیت باكلرفنيرامين
مصرف بیش از اندازه كلرفنيرامين باعث بروز مسمومیت دارویی با علائمی نظیر کاهش هوشیاری، افت فشار خون و تضعیف سیستم عصبی بدن یا بیخوابی، هذیان، تشنج و تحریک سیستم عصبی همراه است. مسمومیت با كلرفنيرامين در کودکان علاوه بر این موارد با علائمی نظیر خشکی دهان، برافروختگی پوست، مشکلات گوارشی و گشاد شدن مردمک چشمها همراه است.
برای درمان مسمومیت دارویی با كلرفنيرامين ممکن است از تخلیه معده، تجویز زغال و همچنین روشهای درمانی برای کنترل فشار خون، تشنج و سایر علائم مسمومیت استفاده شود.
تداخل داروییكلرفنيرامين
مصرف كلرفنيرامين در کنار داروهای زیر ممکن است باعث تداخل دارویی شود:
مصرف كلرفنيرامين با داروهای تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی تداخل دارویی دارد و باعث افزایش اثر آرام بخشی دارو میشود.
مصرف همزمان كلرفنيرامين با داروهای ضد افسردگی از گروه بازدارندههای مونوآمین اکسیداز (MAO) عوارض جانبی كلرفنيرامين را تشدید میکند.
مصرف همزمان كلرفنيرامين با وانکومایسین و داروهای سالیسیلات باعث پنهان ماندن اثرات سمی این داروها بر گوش میشود.
در این شرایط امکان دارد که داروها تاثیر مورد نظر را به صورت کامل در بدن نداشتهباشند. بنابراین اگر هریک از داروهای فوق را استفاده میکنید، این موضوع را قبل از مصرف كلرفنيرامين به پزشک خود اطلاع دهید.
داروهای مشابهكلرفنيرامين
داروی كلرفنيرامين مشابه داروی دیفن هیدرامین در گروه داروهای آنتی هیستامین نوع اول قرار میگیرد. به همین جهت ممکن است به جای این دارو هر یک از داروهای زیر برای شما تجویز شود:
این داروها شدت اثر متفاوتی داشته و با دوز متفاوتی مصرف میشوند. توصیه میشود که این داروها را بدون نسخه و مشورت پزشک مصرف نکنید.
پاسخ به پرسشهای متداول درباره كلرفنيرامين
موارد مصرف کلرفنیرامین چیست؟
كلرفنيرامين یک آنتی هیستامین قوی است که برای تسکین علائم آلرژی در بزرگسالان و کودکان تجویز میشود. این دارو نسبت به سایر داروهای آنتی هیستامین احساس خواب آلودگی بیشتری ایجاد میکند.
در صورت فراموش کردن یک نوبت از كلرفنيرامين چیکار کنیم؟
در صورتی که یک نوبت از قرص یا شربت كلرفنيرامين را فراموش کردید، آن را به محض یادآوری مصرف کنید. اما اگر به نوبت بعدی دارو نزدیک هستید، دوز فراموش شده را کنار بگذارید. همچنین از دو برابر کردن نوبت بعدی دارو پرهیز کنید.
آیا مصرف کلرفنیرامین در بارداری مضر است؟
شواهد قطعی برای بیخطر بودن مصرف آمپول یا قرص کلرفنیرامین ۴ در بارداری گزارش نشده است. به همین دلیل مصرف این دارو در دوران بارداری فقط با تجویز پزشک متخصص مجاز است.
آیا کلرفنیرامین برای اضطراب مفید است؟
از داروهای آنتی هیستامین نسل اول به طور گستردهای برای کاهش اضطراب و حملات پانیک استفاده میشود. از آنجایی که کلرفنیرامین یکی از آنتی هیستامین نسل اول محسوب میشود، اثرات ضدافسردگی و ضداضطرابی هم دارد. این ویژگی با عملکردهای سروتونرژیک آن ارتباط دارد. البته به هیچ عنوان نباید خودسرانه از این دارو برای کاهش اضطراب استفاده کنید.
سوال دیگری درباره داروی كلرفنيرامين دارید؟ آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
× توجه! دوز مصرفی، عوارض جانبی و سایر اطلاعات ارائه شده در این مطلب با توجه به وبسایتهای خارجی و دیگر مراجع جمعآوری شده و لیلیمگ هیچ گونه مسئولیتی در قبال صحت آنها ندارد. توصیه میکنیم داروی كلرفنيرامين را فقط تحت نظر پزشک مصرف کنید.